สาบเสือ (Eupatorium odoratum Linn.)

 

ไม้พุ่ม ขึ้นตามที่รกร้าง จัดเป็นวัชพืชอย่างหนึ่ง

สรรพคุณ

 

 

                                                  บอระเพ็ด ( crispa Miers ex Hook.& Thoms.)

 

เถาวัลย์ ลำต้นขรุขระตะปุ่มตะป่ำ ขึ้นอยู่ตามป่าทั่วไป

สรรพคุณ

• ใบ ตำพอกฝี แก้ฟกช้ำ ปวดแสบปวดร้อน ขับพยาธิ
• เถามีรสขมจัด ใช้แก้ไข้ แก้ร้อนในกระหายน้ำ ขับเหงื่อ บำรุงกำลัง

                                         ตีนเป็ด, สัตบรรณ (Alstonia scholaris R.Br.)

 

ไม้ยืนต้น มียางสีขาว ขึ้นตามป่าทั่วไป นิยมปลูกเป็นไม้ประดับให้ร่มเงา

สรรพคุณ

• ใบ ตำพอกดับพิษต่างๆ
• เปลือก ช่วยให้เจริญอาหาร รักษาโรคบิด ท้องร่วง โรคลำไส้ แก้ไข้ รักษาเบาหวาน ขับน้ำนม รักษามาลาเรีย
• ยาง ใช้อุดฟันแก้ปวดฟัน รักษาแผลอักเสบ
• ราก แก้มะเร็ง ขับลมในลำไส้

 

                                                        ไพล (Zingiber cassumunar Roxb.)

 

พืชล้มลุกจำพวกขิงข่า มีเหง้าใต้ดิน ขึ้นตามชายป่าทั่วไป

สรรพคุณ

• เหง้า แก้ปวดท้อง ท้องผูกท้องเฟ้อ จุกเสียด แก้ปวดบวม
• น้ำมันสกัดจากเหง้า ทานวดแก้ปวดบวม

 

                                                           ฝาง (Caesalpinia sappan Linn.)

 

ไม้พุ่ม มีหนามแข็งตามลำต้น ดอกสีเหลือง พบขึ้นตามป่าทั่วไป

สรรพคุณ

• เนื้อไม้มีสีแดง ใช้แต่งอาหาร ทำยาชาช่วยให้ประจำเดือนมาตามปกติ
• แก่น บำรุงโลหิต รักษาโรคท้องร่วง

 

                                                         พะยอม (Shorea roxburghii G.Don)

 

ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ ผลัดใบ พบขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรังและป่าดิบแล้ง ดอกมีกลิ่นหอม

สรรพคุณ

• ดอก เป็นยาหอมแก้ลม บำรุงหัวใจ ลดไข้
• เปลือกต้มกินแก้ท้องร่วงและลำไส้อักเสบ เป็นยาฝาดสมาน เปลือกสดใช้กินกับหมากและเป็นสารกันบูดในของหมักดอง

 

 

                                              มะขามป้อม (Phyllanthus emblica Linn.)

 

ไม้ยืนต้นขนากลาง ผลกลม เนื้อหนา มีรสฝาด พบขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง และชายป่าทั่วไป

สรรพคุณ

• ใบ ต้มอาบลดไข้
• ดอก เข้าเครื่องยาระบาย
•  ผล ทั้งผลสดและแห้งเป็นยาฝาดสมาน ลดไข้ ขับปัสสาวะ มีวิตามินซีสูงแก้โรคลักปิดลักเปิด ยางที่ผลใช้หยอดตาแก้อักเสบ เนื้อผลแห้งแก้ริดสีดวงทวาร ท้องเสีย บิด นำไปหมักเป็นแอลกอฮอล์ กินแก้อาหารไม่ย่อย แก้ไอและดีซ่าน

 

                                                            สัก (Tectona grandis Linn.f.)

 

ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ เนื้อไม้มีประโยชน์ในการก่อสร้างและมีราคาสูงมาก พบได้ตามป่าเบญจพรรณทั่วไปโดยเฉพาะในภาคเหนือ

สรรพคุณ

• ใบ ลดน้ำตาลในเลือด แก้ประจำเดือนไม่ปกติ ทำยาอมกลั้วคอ แก้เจ็บคอ
• ดอกใช้ขับปัสสาวะ
• เนื้อไม้ รักษาโรคผิวหนัง ขับพยาธิ
• เปลือกเป็นยาฝาดสมาน

                                              แสมสาร (Cassia garrettiana Craib)

 

ไม้ยืนต้นขนาดกลางลักษณะใบคล้ายประดู่ ดอกสีเหลืองเหมือนขี้เหล็ก พบขึ้นตามป่าเบญจพรรณทั่วไป

สรรพคุณ

• ใบ เป็นยาขับพยาธิ บำบัดโรคงูสวัดและมะเร็งในเม็ดเลือด
• แก่น เป็นยาระบาย ยาฟอกเลือดในสตรี

 

 

                                                            หว้า (Eugenia cumini Druce)

 

ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ผลสีแดงอมม่วง รสหวานอมเปรี้ยว พบขึ้นตามป่าทั่วไป

สรรพคุณ

• ใบ ตำพอกแก้โรคผิวหนัง
• เมล็ดนำมาบดเป็นผง กินแก้เบาหวาน อหิวาตกโรค บิด

 

  เอื้องหมายนา (Costus speciosus Smith)

 

พืชล้มลุกมีหัวอยู่ใต้ดิน ดอกสีขาวมีใบประดับสีแดง ขึ้นตามที่ชื้นริมแม่น้ำลำธาร

สรรพคุณ

• เหง้าใช้ขับปัสสาวะ เป็นยาถ่าย แก้ตกขาว บวมน้ำ ฆ่าพยาธิ รักษาโรคติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ แผลอักเสบบวมมีหนอง
• รากเป็นยาขม ขับเสมหะ พยาธิ โรคผิวหนังแก้ไอ

ข้อควรระวัง ; เหง้าสดมีพิษมาก กินมากทำให้อาเจียน ท้องร่วงรุนแรง

 

 

                                                     อินทนิลน้ำ (Lagerstroemia speciosa Pers.)

 

ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ดอกสีม่วง ขึ้นตามที่ลุ่มชื้นแฉะ

สรรพคุณ

• ใบใช้ลดน้ำตาลในเส้นเลือด ขับปัสสาวะ
• เมล็ดแก้เบาหวาน ช่วยให้นอนหลับ
• เปลือกบรรเทาอาการท้องเสีย ลดไข้
• ราก ใช้รักษาแผลในปาก

 

 

สะแก (Combretum quadrangulare Kurz.)

 

ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ขึ้นตามป่าเบญจพรรณแล้ง

สรรพคุณ

• ใบเป็นยาแก้ปวดเมื่อย
• เมล็ดมีสรรพคุณในการขับพยาธิ
• ราก รักษาโรคกามเข้าข้อ พิษไข้เซื่องซึม

 

 

                                                         รางจืดhumbergia laurifolia Linn.)

 

ไม้เถา ดอกสีม่วง ขึ้นตามป่าดิบ ป่าละเมาะหรือทุ่งหญ้า

สรรพคุณ

• ใบ คั้นน้ำกินแก้ประจำเดือนไม่ปกติ หยอดหู ตำพอกแก้ปวดบวม
• ต้น เข้ายารักษามะเร็ง
• รากและเถา แก้ร้อนใน กระหายน้ำ ดับพิษร้อนต่างๆ
• ราก เข้ายารักษาโรคอักเสบ ปวดบวม

 

เร่ว (Amomum xanthioides Wall.)

 

พืชล้มลุกพวกขิงข่า ขึ้นตามป่าดิบชื้น ดอกสีชมพูอมแดง

สรรพคุณ

• ดอก รักษาอาการผดผื่นคัน
• ผล แก้ท้องอืด จุกเสียด แน่นเฟ้อ
• ราก รักษาอาการหืดหอบ

 

                                                 โมกมัน (Wrightia tomentosa Roem. & Schult.)

 

ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ดอกสีขาวนวลมีกลิ่นหอม ฝักยาวเป็นรูปทรงกระบอก พบตามป่าเบญจพรรณและป่าโปร่งทั่วไป

สรรพคุณ

• ใบใช้ขับน้ำเหลือง แก้ท้องมาน
• ดอกเป็นยาระบาย
• เปลือกแก้พิษแมลงกัดต่อย ช่วยเจริญอาหาร รักษาไต ฆ่าเชื้อรำมะนาด
• ยางแก้บิด ถ่ายมูกเลือด
• ราก เป็นยาแก้ลม

 

                                                      เปล้าน้อย (Croton longissmus Airy Shaw)

 

ไม้พุ่ม พบตามป่าเบญจพรรณแถบจังหวัดประจวบคีรีขันธ์และปราจีนบุรี

สรรพคุณ

• ดอก เป็นยาถ่ายพยาธิ
• ใบ ใช้รักษาโรคกระเพาะ แก้ท้องเสีย บำรุงธาตุและเลือด

 

 

                                                      ตะแบก (Lagerstroemia calyculata Kurz)

 

ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ขึ้นตามป่าเบญจพรรณและนิยมนำมาปลูกในที่สาธารณะ ดอกสีม่วง

สรรพคุณ

• เปลือกปรุงเป็นยาแก้บิด มูกเลือด